Кіру

Сот сарапшысы

Кәсіптің сипаттамасы
2611-7-002
Сот сарапшысы
Кәсіптік стандарт
Кәсіптік стандарттың паспорты
Басқа кәсіптермен байланыс
Кәсіптер картасы
Тану ережелері
Кәсіптер тізілімі
Сипаттама
Негізгі мақсат
Азық-түлік емес тауарларды сот-сараптамалық тауартану зерттеуін жүргізу саласындағы кәсіптік қызметке қойылатын бірыңғай талаптарды әзірлеу, еңбек нарығының қазіргі заманғы қажеттіліктеріне жауап беретін және қызметкерлердің біліміне, машығына, дағдыларына және жеке құзыреттеріне қойылатын тиісті талаптарды жүйелі және құрылымдық жағынан сипаттау
Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар
  • Жүйелі ойлау
  • Күйзеліске тұрақтылық
  • Командада жұмыс істей білу
  • Аналитикалық ойлау
  • Сапаға бағдары
  • Тиімді коммуникация дағдылары
  • Тұрақты өзін-өзі дамыту
  • Самостоятельность при принятии решений
Басқа кәсіптермен байланыс
6 СБШ-нің деңгейі (- подуровень)
Бөлім басшысы (өзге салаларда мамандандырылған)
Толығырақ
Деңгей 6
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура) , 6B041 Бизнес және басқару , 6B071 Инженерия және инженерлік іс , 6B072 Өндірістік және өңдеу салалары

Машықтар
1. Ұсынылған объектілердің, олардың санын сараптама тағайындау туралы қаулыда (ұйғарымда) көрсетілген тізбеге сәйкестігін тексеру;
2. Сараптама/зерттеу объектілерінің бүліну, түрінің өзгеруін, ауыстырылу мүмкіндігін болдырмайтын және сақтау мен тасымалдау кезінде белгілері мен қасиеттерінің сақталуын қамтамасыз ететін олардың қаптамасының бүтіндігін тексеру;
3. Зерттеу объектісі туралы мәліметтерді толтырудың дұрыстығы мен жеткіліктілігін тексеру;
4. Зерттеуге түскен материалдар мен объектілерді тексеру актісін ресімдеу;
5. Сот сараптамасы объектілерінің бастапқы белгілері мен қасиеттерінің сақталуы және сараптама объектілерін сақтау мен қайтару қағидаларын сақтау жөніндегі шараларды қамтамасыз ету.
Білімдер
1. Қазақстан Республикасының сот-сараптама қызметі саласындағы заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілері;
2. Сараптамалық зерттеуге ұсынылған заттай дәлелдемелер мен объектілерді алу, буып-түю, жолдау, тасымалдау тәртібі.
Машықтар
1. Азық-түлік емес тауарларды сот-сараптамалық тауартану зерттеудің мәнін, объектісі мен міндеттерін айқындау;
2. Ұсынылған материалдар мен зерттеу объектілерін зерделеу және сараптаманың шешуіне қойылған мәселелер бойынша олардың қорытынды беру үшін жарамдылығы мен жеткіліктілігін бағалау;
3. Азық-түлік емес тауарларды сот-сараптамалық тауартану зерттеу объектілерін, олардың ерекшелігін ескере отырып сипаттау;
4. Сот сараптамасын (зерттеуін) жүргізу жоспарын жасау және сараптамалық зерттеудің міндеттерін, бастапқы деректерді ескере отырып, сараптамалық іс-қимылдардың дәйектілігін айқындау;
5. Сот-сараптамалық зерттеу әдістемелерін және/немесе әдістерін таңдау;
6. Сараптама тағайындаған органға қолдаухат ресімдеу;
7. Сараптама объектілерін тіркеу және зерттеу үшін ғылыми-техникалық құралдар мен тәсілдерді қолдану;
8. Жазбаларды ресімдеу.
Білімдер
1. Қазақстан Республикасының сот-сараптама қызметі саласындағы заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілері;
2. Сот-сараптамалық зерттеудің әдістемелері және / немесе әдістері, Азық-түлік емес тауарларды сот-сараптамалық тауартану зерттеу саласындағы отандық және шетелдік жетістіктер;
4. Азық-түлік емес тауарларды сот-сараптамалық тауартану зерттеуі сараптамасының объектілері және олардың түрлері;
5. Азық-түлік емес тауарларды сот-сараптамалық тауартану зерттеуінің белгілері, оларды жүйелеу негіздері;
6. Азық-түлік емес тауарларды сот-сараптамалық тауартану зерттеуін тағайындау кезінде материалдарды дайындау мен ресімдеудің негізгі ережелері;
7. Сараптамалық және арнайы зерттеулерді тағайындау мен жүргізу тәртібіндегі айырмашылықтар.
Машықтар
1. Сот-сараптамалық зерттеу әдістемелеріне және/немесе әдісіне сәйкес азық-түлік емес тауарларды сот-сараптамалық тауартану зерттеуіне сынама дайындауды жүргізу;
2 Құрал-сайманды, аспаптар мен жабдықты дұрыс пайдалану;
3. Зерттеу жүргізу кезінде өндірістік орта жағдайларын (температураны, ылғалдылықты) бақылау;
4. Сот-сараптамалық зерттеулердің сапасын бақылауға қатысу;
5. Жазбаларды жүргізу және рәсімдеу;
6. Санитариялық нормалар мен ережелердің талаптарын, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықты сақтау.
Білімдер
1. Сот-сараптамасы қызметі саласындағы заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілер;
2. Азық-түлік емес тауарларды сот-сараптамалық тауартану зерттеуінің әдістемелері және/немесе әдістері;
3. Азық-түлік емес тауарларды сот-сараптамалық тауартану зерттеуінің процестік және ұйымдастырушылық негіздері;
4. Сот-сараптамалық зерттеу кезеңдері;
5. Тауар белгілерін жүйелеу негіздері. Тауарлар сапасының белгілері;
6. Тұтыну құнын қалыптастыратын тауардың тұтыну қасиеттері, тауар сапасының көрсеткіштері;
7. Тауардың тұтыну құны мен нарықтық құны ұғымы және оларды есептеу әдістері;
8. Тұтыну тауарларының негізгі сипаттамалары:
таңбалау, орау, сақтау және тасымалдау ережелері.
Сапаны бағалаудың органолептикалық және аспаптық әдістері,
сапа градациясы, сұрыптылығы.
Ақаулардың түрлері және олардың пайда болу себептері:
тауарлар туралы ақпараттың түрлері, нысандары мен құралдары.
Тауарлар номенклатурасы (тауар номенклатурасының кодтары)
өнімді зерттеуге сәйкестігі.
Техникалық регламенттер, стандарттар және басқа да нормативтік
құжаттама.
Біртекті топ тауарларының тауарлық сипаттамалары
(кіші топтар) және оларға қойылатын талаптар.
Тауарға ілеспе құжаттаманың түрлері.
9. Зерттеу жүргізу кезіндегі өндірістік ортаның шарттары (температура, ылғалдылық) ;
10. Жазбаларды жүргізу тәртібі;
11. Құрал-саймандарды, аспаптар мен жабдықтарды пайдалану тәртібі;
12. Сот сараптамаларын/зерттеулерін жүргізу процесінде объектілерді анықтау, тіркеу және зерттеу үшін ғылыми-техникалық құралдар мен тәсілдер, фотосуретін түсіру, бейнетүсірілімді, фото кестелерді, сызбаларды, диаграммаларды жасау қағидалары;
13. Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі жөніндегі нұсқаулықтар, қағидалар мен нормалар, сондай-ақ санитариялық-эпидемиологиялық талаптар;
14. Ішкі нормативтік құжаттар, лауазымдық міндеттері.
Машықтар
1. Сот-сараптамалық зерттеу әдістемесіне және/немесе әдісіне сәйкес зерттеу нәтижелеріне талдау, бағалау және өңдеу жүргізу;
2. Зерттеу нәтижелерінің белгісіздігін бағалауды жүргізу;
3. Сараптамалық зерттеу нәтижелерін түсіндіру/өңдеу және тұжырымдарды қалыптастыру;
4. Зерттеу нәтижелерін есептеу, талдау, бағалау және өңдеу бойынша жазбаларды жүргізу және ресімдеу.
Білімдер
1. Сот-сараптамалық зерттеудің әдістемелері және/немесе әдістері;
2. Өлшеу нәтижелерінің белгісіздігін бағалаудың жалпы ережелері;
3. Сот-сараптамалық зерттеу барысында алынған деректерді түсіндіру тәртібі мен ережелері;
4. Зерттеулер нәтижелері есептерінің жазбаларын жүргізу, талдау, бағалау және өңдеу тәртібі.
Машықтар
1. Сарапшының (маманның) қорытындысын немесе қорытынды берудің мүмкін еместігі туралы хабарламаны ресімдеу;
2. Бақылау өндірісінің материалдарын қалыптастыру.
Білімдер
1. Қазақстан Республикасының сот-сараптама қызметі саласындағы заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілері;
2. Сарапшы қорытындысын, оның құрылымдық (кіріспе, зерттеу, синтездеу, тұжырымдар) бөліктерін жасау тәртібі. Сарапшы қорытындысы тұжырымдарының нысандары;
3. Құжаттауды, архивтеуді білу.

Машықтар
1. Сот сараптамасын жүргізуге арналған шығыстар сметасын жасау және сараптаманы тағайындаған органға сараптама жүргізуге байланысты шеккен шығыстар туралы есепті ұсыну;
2. Өз құзыреті шегінде процестік әрекеттерге маман/сарапшы ретінде қатысу.
Білімдер
1. Қазақстан Республикасының сот сараптамасы қызметі саласындағы заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілері;
2. Сараптама құнын есептеу бойынша тарифтер мен әдістер.
Машықтар
1. Сот сараптамаларын (зерттеулерін) ұйымдастыру және жүргізу мәселелері бойынша сараптама тағайындайтын органдар қызметкерлеріне ақпараттық-түсіндіру жұмыстарына қатысу;
2. Сот сараптамаларын (зерттеулерін) ұйымдастыру және жүргізу мәселелері бойынша сараптама тағайындайтын органдардың қызметкерлері үшін семинарлар өткізу.
Білімдер
1. Қазақстан Республикасының сот сараптамасы қызметі саласындағы заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілері;
2. Сот экспертологиясы және криминалистика негіздері;
3. Қылмыстық және азаматтық істер бойынша, сондай-ақ әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша материалдарды дайындау және ұсыну ерекшеліктері.

Машықтар
1. Ғылыми әзірлемелердің заманауи деңгейін ескере отырып, азық-түлік емес тауарларды сот-сараптамалық тауартану зерттеулердің қазіргі жай-күйі мен даму перспективаларын зерделеу және талдау;
2. Ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін ұсыныстар мен техникалық-экономикалық негіздеме әзірлеу;
3. Ғылыми зерттеу нәтижелерінің техникалық және экономикалық әсерін негіздеу;
4. Ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастыруды және өткізуді жоспарлау;
5. Деректерді жинау, талдау және жүйелеуді жүзеге асыру;
6. Зерттеу жұмыстарының жоспарларына ағымдағы және қорытынды бақылауды, бағалауды және түзетуді жүзеге асыру;
7. Сынақтар мен өлшемдердің тиісті әдістері мен әдістемелерін қолдану;
8. Ғылыми зерттеулер барысында жүргізілген сынақтардың нәтижелерін талдау;
9. Ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижелерін ресімдеу;
10. Сот-сараптамалық зерттеулердің әдістемелерін, техникалық шешімдерді, ғылыми зерттеулердің әзірлемелерін әзірлеуге, сынақтан өткізуге, валидациялауға және енгізуге қатысу;
11. Орындалған жұмыстың, ғылыми зерттеулердің және/немесе ғылыми-техникалық әзірлемелердің нәтижелері бойынша есептер дайындау;
12. Мақалалар, монографиялар, әдістемелік ұсыныстар мен оқу құралдарын дайындауға қатысу;
13. Жарияланымдар мен ғылыми әзірлемелерге рецензия жүргізу;
14. Сараптамалық қателіктер жіберуге ықпал ететін себептер мен жағдайларды анықтау мақсатында сараптамалық практиканы қорытыуды жүргізу, сондай-ақ сараптамалық қателіктердің алдын алуға бағытталған ұсыныстарды әзірлеу.
Білімдер
1. Сот-сараптама қызметі саласындағы заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілері;
2. Сот сараптамасы саласындағы отандық және шетелдік ғылым мен технологияның заманауи жетістіктері;
3. Ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу немесе ғылыми-техникалық әзірлемелерді орындау әдіснамасы;
4. Ғылыми-зерттеу жұмыстарының мазмұны мен нәтижелерін ресімдеуге қойылатын үлгілік талаптар;
5. Сот-сараптамалық зерттеулердің әдістемелерін әзірлеу, сынақтан өткізу және енгізудің негізгі қағидаттары.
Машықтар
1. Сот-сараптама қызметі саласындағы нормативтік құқықтық актілердің жобаларын қолданыстағы заңнамаға, реттеу мақсаттарына сәйкестігіне, енгізілетін нормалардың тиімділігіне және олардың салдарына талдау жасау;
2. Сот-сараптама қызметі нормативтік-құқықтық реттеуді жетілдіру, қолданыстағы нормативтік құқықтық актілерге өзгерістер енгізу немесе қайта қарау, жаңа нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу жөнінде ұсыныстар қалыптастыру;
3. Сот сараптамасы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің жобаларын әзірлеуге қатысу.
Білімдер
1. Сот-сараптама қызметі саласындағы заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілері;
2. «Құқықтық актілер туралы» Қазақстан Республикасының Заңы;
3. Нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу, қабылдау, өзгерістер енгізу тәртібі, сондай-ақ ресімдеуге қойылатын талаптар.
Машықтар
1. Азық-түлік емес тауарларды сот-сараптамалық тауартану зерттеуін (зерттеулерін) жүргізу құқығына біліктілік куәлігін алуға үміткерлерді кәсіптік даярлауға, сот сарапшыларын даярлауға, біліктілігін арттыруға қатысу;
2. Сот сарапшыларын даярлау, біліктілігін арттыру курстарына лектор, дайындық басшысы ретінде қатысу;
3. Оқу-әдістемелік құжаттаманы, оқыту және бақылау құралдарын әзірлеуге қатысу;
4. Кәсіптік оқыту мен біліктілікті арттырудың нысандары мен әдістерін жетілдіруге қатысу.
Білімдер
1. Сот-сараптама қызметі саласындағы заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілері;
2. Оқу-әдістемелік кешендерді әзірлеудің негізгі қағидаттары мен тәртібі;
3. Баяндамалардың, семинарлық және практикалық сабақтардың жоспарларын жасау тәртібі;
4. Оқытудың теориясы мен әдістемесінің негіздері;
5. Сот сарапшыларын даярлау және олардың біліктілігін арттыру мәселелері жөніндегі әдістемелік материалдар;
6. Сот сарапшыларын кәсіптік даярлаудың, біліктілігін арттырудың нысандары, түрлері, әдістері мен құралдары.